İNSAN VE EŞEK / EŞEK VE İNSAN
İnsan1: -Bizim bahçedeki odunları toplayıp uzak bir yere götürmem gerek, eşeğinizi bu günlüğüne ödünç alabilir miyim acaba?
İnsan2:-Eşeğim mi tabii ama, önce kendisine sorup fikrini almalıyım.
İnsan1: -Ne! eşeğinin fikri mi var?
İnsan2: – Bu öyle eşeklerden değil okumayı bile biliyor.
İnsan1: – Bilsin canım eşek, eşektir nihayetinde. Bizle boy mu ölçüşecek! Ha ha haa…
İnsan2: -“Ya hu kardeşim sen kendini ne sanıyorsun “at” falan mı!” der bana. “Hayır ben at değilim insanım” desem “insan olsaydın önce fikrimi sorardın” der sonra bana. İnan dostum, onu görünce yine insan olduğuma beni utandıracağını şimdiden hissediyorum. En iyisi, buyur gel gidelim, sen ona soruver bir zahmet.
İnsan1: -“Ya hu hepimiz bir değil miyiz şu dünyada… Birbirimize destek olalım. Ne gerek var gurur yapmaya!” desen olmaz mı şu eşşeğe. Şimdi beni bir eşekle muhatap etme, gözünü seveyim.
İnsan 2: -Pekala, senin için, ona odun taşımasının mümkün olup olamayacağını soracağım.
Ahırın kapısına kadar gider ama bir türlü eşeğe o soruyu sorası gelmez. Bir eşek karşısında bu kadar ezik olmamak gerektiğini söyler ona bir iç ses. Olur ya bir gün eşek başlar ona odun taşıtmaya. Bir korku kaplar içini ve sonra teselli eden bir duygu belirir: “Olsun… Bu güzel eşek için her türlü fedakarlığa değer…” diye söylenirken yine bir kaygı belirir: “ İnsanlar ne der sonra kendisi hakkında…” sonra yine bir iç ses: “Otoriteyi kaptırmamak lazım!” der. Böylece, İnsan 2, eşeğine soruyu yöneltemeden tekrar komşusunun yanına döner.
İnsan2: – Pekala dostum, eşeğim odunlarını taşıyacaktır merak etme. İnsan 1: Teşekkürler, İki saat sonra onu getirir misin buraya?
İnsan2: Tamam, gönderiyorum iki saat sonra.
İnsan 2, eşeğinin yanına gider ve der ki : -Bir komşumuzun bizim yardımımıza ihtiyacı varmış, istedi ben de kabul ettim, gidelim mi?
Eşek: -Nasıl bir yardım istedi öğrenebilir miyim?
İnsan2: Basit ya bildiğin iş: odun nakletme işi işte.
Eşek: Neden kabul etmeden önce bana sormadın “taşır mıyım bu yükü?” diye?
İnsan2: Ama ben senin iyilik yapmayı isteyeceğini düşünmüştüm. Sen iyilik yapmayı seversin. Hem çok ağır olmayacak yükün.
Eşek: – İyilik yapmayı kendi irademle olursa isterim. Birinin benim hakkımda karar vererek bana danışmadan iyilik yaptırmaya kalkışmasını kişiliğime yapılmış bir hakaret olarak görüyorum. O kadar emek veriyorum sana ey sahip! Gözünde hiç mi değerim yok! Ah!.. Kişilik mücadelesi vermek zorunda kalmayacağım bir dünya düşlüyorum… Böyle kişiliksiz yaşamaktansa öleydim daha iyiydi.
Yaptığı emrivakinin boşa çıktığını gören İnsan2, keyfi kaçmış bir şekilde komşusunun yanına gider ve der ki:
-Benim eşeğin inadı tuttu, iyisi mi, nerede o odunlar? ben sana taşıyayım…
Komşusuyla beraber odunları gün batana kadar beraber taşımaya başlarlar:
İnsan 1: -Sen bu eşeğe okumayı öğretmeyecektin, gözü bir kez açıldı mı sana kafa tutmaya başlamış. İnsan 2: Doğru diyorsun, eşek önce eşekliğini bilecek.
İnsan 1: Ona altın bir eğer alaydın belki her dediğini yapardı.
İnsan 2: Bu eşek onurunu altına değişmez ki…
İnsan 1: Öyleyse iyi bir sopayı hak ediyor bu eşek, yoksa bu gidişle her dediğine isyan edecek.
İnsan 2: Öyle güzel sürmeli gözleri var ki üzülüp gözyaşı dökmesine kıyamıyorum.
Odunları taşıma işi bitene dek bir sessizlik sürer…
Sonra bir içses, hiç cevap almaya pek ümidi olmadan İnsan2’ye şunu sorar: -Bu eşeği daha büyük aşağılamalardan hatta dayak yemekten koruyan gerçekte nedir? Güzellik mi? Onur mu? Akıl mı? Bilgi mi? Kibir mi? İsyan mı? İnat mı? Gelenek mi?
–

Biz bu her şeylerin neresindeyiz hanımlar?

Onur Ünlü’nün Sen Aydınlatırsın Geceyi adlı filminde Ali Atay’ın canlandırdığı Cemal karakteri ‘’Biz bu her şeylerin neresindeyiz Yasemin?’’ diye soruveriyor . Sahi hanımlar biz neresindeyiz bu her şeylerin?
Yıl 2015, 21. yüzyıldayız, teknoloji epey ilerledi. Çevirmeli telefonlar yerini İphone’lara, Galaxy’lere bıraktı. Sadece telefonlar değil birçok şey gelişti, televizyonlar olsun, beyaz eşyalar olsun. Bir biz değişmedik. Toplumu değiştiremedik kendi değişimsizliğimizden.
Geçenlerde resmi nikah zorunluluğu kaldırıldı belki görmüşsünüzdür. Evvelden dini nikah kıyılabilmesi için resmi nikah kıyılması gerekiyordu, AYM marifetince kaldırıldı o şart. Bu ne demek peki? Bu şu demek, koca koca adamlar el kadar kız çocuklarıyla evlenebilecek demek. Yani çocuklukları ellerinden alınacak demek. Bazı adamlar burası müslüman bir ülke tek din, tek bayrak diye bağırıyorlardı. Tane tane anlatacağım, iyice anlaşılayım istiyorum. Müslümanların dini İslam’dır. İslama göre birey ergin olmadan; yani fiziksel ve zihinsel açıdan evliliğe hazır olmadan evlendirilemez. Kitabı bilmek lazım önce, atıp tutmadan.
Barut fıçısı gibiyim bunları yazarken, çok üzgünüm, kırgınım. İnsanları sadece insan olarak algılamayıp, dinlere, ırklara, mezheplere bölenler yüzünden. Hem ırkçı olup hem müslüman olunmuyor. Bakara: 213: ‘’İnsanlar tek bir ümmet idi. Ayrılmaları üzerine Allah rahmetinin müjdecileri ve azabının habercileri olmak üzere peygamberler gönderdi. Beraberlerinde hak ile kitap indirdi ki, insanlar arasında ihtilaf ettikleri noktada hakem olsun. Bunda da sırf kitap verilenler kendilerine bunca delil geldikten sonra tuttular, aralarındaki ihtiras yüzünden ihtilafa düştüler. Bunun üzerine Allah onların ihtilaf ettikleri hakka, izn-i ilahisiyle, bu iman edenleri doğrudan doğruya ulaştırdı. Öyle ya Allah dilediğini doğru yola çıkarır.’’ Bu ayeti sayfalarca anlatmak isterim ama özetlemek durumundayım; ihtirastan kasıt bu üstünlük olayı. ‘’Affedersiniz Ermeni.’’ ‘’İsrail dölü.’’ Örnekleri çoğaltmak mümkün. Allah bölünmenin doğru olmadığını birçok yerde söyler. Ali İmran: 103’te Allah’ın ipine sıkıca tutunun, bölünmeyin, fırkalara ayrılmayın denir. Allah bu kadar ayrılmayın diyorsa bizim herkesi kategorize ediyor olmamız hatalı değil mi? Cinsiyetçilik, ırkçılık, mezhepçilik ve hatta herkesin vicdanıyla Allah arasında olan inanca göre?
Dedim ya toplumu düzeltemedik diye. 18 yaşında bir kız çocuğu boğularak öldürüldü. Tecavüz bulguları olduğundan bahsediliyor otopsi raporunda. 3 kişi gözaltına alınmış. Aslında toplum gözaltına alınmalı. 143 kadın cinayeti işlendi bu yıl. Biz neden kadınlarımızı öldürüyoruz? Hanımlar biz neden müsaade ediyoruz? Biz bu cinayetlerin, bu şiddetin, bu tecavüzlerin neresindeyiz? Çocukluktan henüz çıkmış insanlar ölüyor biz ne yapabiliyoruz? Bir annenin, bir babanın ciğerine ateş düşüyor biz ne yapabiliyoruz? Hükümet gereken tedbirleri almıyor, uygulanabilir yasalar hazırlamıyor, koruyamıyor. Biz canımızı, bacımızı emanet ediyoruz ama koruyamıyor işte.
Dava sonuçlarına bir bakıyorsunuz tahrik indirimi, takım elbise giydiği ki bu da mahkemeye saygıyı gösterir yine indirim, mağdur mağdur açık giyindi yine indirim, rızası vardı yine indirim. El kadar çocuğa tecavüz et sonra rızası vardı de. Hadi o davar diyor, mahkeme bu adamı kale alıp neden ceza indirimi yapıyor? Özgecan’ın davasında ağlayıp, pişmanım deyip suçu birbirlerinin üzerine yıkmaya çalışan 3 canavar da indirim almak için ayak yaptılar, çünkü biliyorlar ağlarlarsa, pişmanım derlerse indirim alabilirler. Örnekler var. Fakat bu sefer adaleti hakkıyla temsil eden insanlara denk geldiklerinden bekledikleri olmuyor. Geçelim bu ağlamaları deniyor. Umarım örnek teşkil eder.
Toplumun formata ihtiyacı var, hepimize sağlam bir ayar çekilmeli. Olan biten karşısında hakkımızı aramamız gerek. Haksızlık karşısında susan dilsiz şeytandır. Susmayalım. Sustukça ölüyoruz, biz sustukça tedbir alınmıyor. Şiddet devam ediyor. Yürüyüşlere katılın. Bir hayat kurtarmak tüm insanlığı kurtarmak gibidir der kitap. Ve birini haksız yere öldürmek tüm insanlığı katletmek gibidir. İnanın inanmayın bu önemli değil, önemli olan insan olmak evvela. Gerisi kişiyle yaratıcı arasında. Ama susmayın, yalvarırım susmayın, hakkımız olanı alıp bu cinayetlerin sonu gelene kadar mücadele edelim, hep birlikte omuz omuza.

Biz misafir ağırlamayı severiz. Eşimin arkadaşları ve benim arkadaşlarımla klasik bir buluşma genellikle eve yemek daveti oluyor. Bu ikimizin de yemek yemeyi ve yapmayı sevmemizden kaynaklanıyor.

Yemek yemeyi hep sevdim. Kadınların söylemekten korktukları bir cümle. Erkekler ne kadar da rahat “Yemek yemeyi severim” diyebiliyor. Yemeyi sevdiğim için yapmayı da sevdim. Bu yüzden eskiden beri feminizmle ilgili kafamdaki kavga yemek üzerinden olmadı. Yemek yapmak bir esaret hissi uyandırmadı.

Feminizm, eşitlik, evlilikte kadın erkek eşitliğini hep farklı düzlemlerde kafamda sorguladım. İş, maaş eşitliği, çocuk yetiştirmedeki saatlerin bölüşülmesi vs.

İlginçtir ki feminizmde kadınlar için yemek çatışma alanım olmadı. Halbuki bize okulda, kitaplarda hep Batı’daki kadın erkek eşitliğinin üç düzlemde sorgulandığını söylemişlerdi. Yanılmıyorsam Almanca’dan gelen 3 K (Kinder, Küche, Kirche- Çocuk, Mutfak ve Kilise) Sanırım bizim düzlemlerde cami/din üzerinden de kadınların bir mücadelesi olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Benim düzlemimdeki bir K eksik. Başka şeyler ekli. Bir vesileyle Simone De Beauvoir’ın Kadın: İkinci cins kitabını okudum. Sanırım bu yüzden bu mevzular bu aralar kafamda çok dönüyor. Birşeylerde ikinci sırada ve ikincil olmaya mahkum olmak çok düşündürmeye başladı beni.

Konuya dönüyorum, misafir ağırlamayı severiz. Eşim mutfakta bana dönüp mutfakta “ikincil olmanı istiyorum. Pek ayağıma basma. Burada yamaklık yapacaksın, şu domates rendelensin hemen, henüz çorbayı bitirmedik” dedi.

Mutfakta ikinci olmak neden insanı rahatsız etmez. Etmeli mi etmemeli mi? Hayır ne münasebet canım mutfak benim alanım desem feminist arkadaşlar beni kulüpten atarlar mı? Peki mutfağı sevemez miyim? Yemeyi ve yemek yapmayı sevdiğim için mutfağın bana ait olmasını isteyemez miyim? Bir sürü soru döndü kafamda. Sonra muzipçe güldüm ve cevap vermedim. Hoşuma da gitti. Sanırım bu mutfağın geleneksel olarak 3 K’dan birisi olmasıydı. 3 K’den birisini bir erkeğin sahiplenmesi ve seni o alandan menetmesi… Aman Allahım! Şimdi de bu alanlar için mi yeni bir direniş başlatacağız kadınlar olarak dedim kendi kendime :))

Mevzu daha da ilginç bir hal alıyor. Karmaşıklaşıyor. Sanırım bu bizim kendi kafalarımızın karmaşasından.. Biraz “herkesin hayatina kimse karisamaz” tadinda bir kafa karisikligina ilerliyoruz

Yemek yapmaya devam ediyoruz. Menü uzun. Bir yandan Simone De Beauvoir’ın İkinci Cins kitabını anlatıyorum. Normalde dinler. Ama misafirler gelecek ve yemekler yetişecek telaşında.. Beni dinlemiyor. Önce su havuclari dogra da ondan sonra anlat feminist kitabini diyor. Tekrar 3K’nin bana ait oldugunu hatirliyorum. Havuclari doğruyorum..

Ara Ki Bulasın
Yıllar sonra ne olur Allah bilir ancak şu an aynaya baktığımda kararsız karmakarışık bir benle karşı karşıyayım. Karar veremiyorum nerede olacağıma nerede yaşayacağıma ne yapacağıma? Bizi o kadar çok kandırmışlar ki! Herkes kendince bir mutluluk tanımı yapmış allayığp pullayıp önümüze koymuş. Paketin ışıltısından içindeki kokuşmuş gerçekliği görememişiz. Sorarım size arkadaşlar? Nedir mutluluk? İnsanı hayatta mutlu eden nedir? Para mı? Aşk mı? Dostluk mu? Küçük bir sahil kasabasında sakin bir hayat mı?
Üç dört ay öncesine kadar bu sorunun kendimce cevabı başarılı bir akademisyen olmak, mutlu bir evlilik yapmak ve huzurlu bir yaşam sürmekti. Kader tecelli etti. Kendimi ve dünyayı sorguladığım bir döneme girdim. Yaşadığımız bu hayatların anlamı sadece ömrün boyunca mutluluğu garantileyecek yollar aramaktan ibaret miydi yani? Peki ya sonrası? Ölüme bir nefes kadar uzağız halbuki. Ve bu dünya hayatı sonsuz hayatımızın yanında küçücük bir saatçik bile etmiyor. Öyleyse niyeydi bu telaş nereyeydi bu koşuşturma? Özellikle İstanbul’daysanız eğer metrobüste tıkışıp kalmış insanlara bakıp bunlar üzerinde düşünmeye çok fırsatınız oluyor.
Kalifornya sendromu diye bir tabir var psikolojide. Haz merkezci insanların düştüğü ağır depresyon durumunu ifade ediyor kısaca. Bizler Kaliforniya burjuvalarıyız. Zengin elitlerden olmasak da kapital dünyanın bize dayattığı haz-merkezci yaşamın minik birer kölesiyiz. Daha iyi giysi(ler), daha iyi ayakkabı(lar), daha iyi telefon(lar), daha prestijli bir meslek… Bize mutluluğu paketleyip sunuyorlar. Her birimiz daha gerçekten neyi isteyip istemediğimizi düşünme şansını bile bulamadan kendimizi bir girdabın içinde buluyoruz. Modern köleliğin boynumuza taktığı zincirleri birleştirsek dünyayı üç defa dolaşabilecek durumda haberimiz yok.
Oysa ”La ilahe illallah – Allah’tan başka ilah yoktur.” demek Allah’tan başka tüm kölelikleri reddetmek demek değil mi? Yanlız Allah’a kul olarak diğer tüm kulluklardan azad olmak… Kalbimize bir soralım kaç tane halka var boynunuzda?
İşte kafam bunun gibi milyon tane soruyla kuşatılmış durumda. Yakında mezun oluyorum. Bu zamana kadar önüme getirilen paket mutluluklara aldandım. Şimdi ise hepsini reddedip yeni bir başlangıç yapma zamanı. Arayış güzeldir, bulabilene.
Dua ile…